Een digitale camera kopen is een boeiende ervaring! Er komt vooraf aan de koop wel veel bij kijken. Maar ook veel verkooppraatjes, specificatietabellen, reviews en ervaringen. En dan heb je nog verschillende type camera’s ook. Het aanbod is groot genoeg om er de weg in kwijt te raken. En verkopers willen toch alleen maar hun target halen. Hoe kom je goed geïnformeerd tot je koop?

In deze blogpost ga ik je uitleggen wat de belangrijkste verschillen zijn tussen de typen camera’s. De focus leg ik op de semi -en professionele digitale toestellen. Ten slotte ga ik uitleggen wat de belangrijkste camera specificaties zijn. Zo weet je precies wat voor soort camera bij jou past, en waar je dan op  moet letten bij aanschaf.

Liever de beknopte versie zonder technische details? Scroll dan helemaal naar onderen voor ‘Camera Kopen 101, Simplified’

Verschillende Soorten Camera’s

Van het simpelst naar het meest geavanceerd, zijn er de volgende vier hoofdtypen:

  • compact camera, ook wel point-en-shoot camera genoemd.
  • bridge camera, ook wel superzoom camera genoemd
  • systeem camera, ook wel hybride, mirrorless interchangeable lens camera (MILC), compact system camera (CSC) genoemd of gerefereerd naar als electronic viewfinder, interchangeable lens (EVIL)
  • spiegelreflex camera, ook wel DSLR (digital single lens reflex) camera genoemd.

Belangrijkste Specificaties

Welke camera bij jouw gebruik past, ofschoon welke je wil kopen bepaal je aan de hand van een aantal belangrijke specificaties. Dit zijn specificaties die tevens bepalend zijn voor het onderscheid tussen de types.

  • sensorgrootte
  • zoeker (viewfinder, ‘kijkraampje’) of scherm
  • lens en bajonetsluiting
  • schoentje (hotshoe) en aansluitingen
  • handmatige instelmogelijkheden en technische limieten

Het is belangrijk om te begrijpen wat deze punten inhouden om tot je keuze van aanschaf te kunnen komen. Hieronder beschrijf ik hoe deze punten verschillen tussen de typen camera’s.

Sensorgrootte

Heel de camera draait met name om de sensor en de lens. Hoe groter de sensor, hoe scherper de beeldkwaliteit en hoe minder beeldruis. De sensor is  belangrijker dan het aantal megapixels. Daarom meer info hierover dan over de rest.

Voor de elektronische sensor was er het fotorolletjes met film. Vroeger was 35mm film standaard. Tegenwoordig is er de full-frame sensor. Full-frame sensoren tref je alleen in high-end DSLR toestellen (vanaf ongeveer €1600,-) en sommige mirrorless camera’s. In een compactcamera zit een sensor slechts ter grootte van je duimnagel.

sensorgrootte belangrijker dan megapixels

Kun je kiezen tussen een 24 megapixel camera met kleinere sensor of een 18 megapixel camera met grotere sensor, dan is de laatste in theorie de betere optie. Vanaf 17 megapixels is namelijk alles 8k ultra HD-proof, magazine centerfold-proof (foto over 2 pagina’s), én A1 poster-proof. Met ‘…-proof’ bedoel ik dat de foto niet opgerekt hoeft te worden om de ‘optisch echte’ resolutie van 300dpi te bereiken.

Uiteraard sta je niet met je neus tegen een grote poster aan, daarom worden hiervoor resoluties van 150dpi geaccepteerd. Voor een A1-poster op 150dpi voldoet 17 megapixel dus, alleen voor een A0-poster op 150dpi zou je een grotere 35 megapixel camera nodig hebben, fullframe.

Jip en Janneke uitleg

Stel je voor dat de sensor een foto op papier is, die je wil vergroten. De vergroting staat voor het aantal megapixels. Je hebt een A4-tje en een ansichtkaart en die moeten allebei naar een grote poster. De ansichtkaart moet dan vele malen meer vergroot worden dan het A4-tje om tot diezelfde postergrootte te komen. De vergroting van A4-tje heeft dus minder detail -of kwaliteitsverlies ten gevolge dan die van de ansichtkaart.

Kortom: als je sensor klein is dan heb je weinig aan veel megapixels.

Zoeker

De zoeker is de kijkdoos van je camera. Hierop kun je een voorvertoning of voorspelling zien voordat je foto gemaakt wordt. Traditioneel hebben compactcamera’s, veel bridge camera’s en sommige systeem camera’s geen zoeker, maar bijvoorbeeld een scherm of een ‘dom’ kijkglaasje boven de lens.

Een ‘dom’ kijkglaasje bovenop de lens geeft niet exact weer wat jouw lens echt ziet. En schiet je veel overdag in de zon dan is een LCD scherm niet ideaal. Daarom is er de zoeker, zodat je geen last hebt van reflecties van zonlicht en ziet wat jouw lens ziet. Je vindt ze op DSLR camera’s, mirrorless camera’s en sommige bridge camera’s.

Onder andere heeft het lef van nieuwkomer Sony, die hard tegen de schenen van Canon en Nikon aantrapt, er voor gezorgd dat elektronische zoekers nu ook op sommige superzoom en systeem camera’s te vinden zijn, en de afbakeningen tussen de types wat zijn verwaterd.

elektronische en optische zoekers

Het belangrijkste verschil in zoekers, is dat er elektronische en optische zijn. De optische is net een soort periscoop die door je lens kijkt, en de elektronische hetzelfde, maar die vertaalt het beeld van je lens tussendoor naar een 2e scherm in je kijkoogje. Een optische zoeker is alleen mogelijk met een spiegel in je camera, oftewel alleen bij een DSLR.

Tien jaar terug presteerde de elektronische viewfinder (EVF) slecht zonder daglicht. Het beeld was donker, onscherp door de lage resoluties, maar je had wel veel meer informatie op je zoeker staan over je huidige instellingen dan bij een optische zoeker. De laatste werd overwegend als beter gezien.

Ga je nu een camera kopen met electronische zoeker, dan zul je zien dat de techniek sterk is verbeterd. Tegenwoordig zijn ze zo scherp dat het beeld niet van optisch echt te onderscheiden is. De electronische zoeker op mijn Sony camera geeft zelfs een beter beeld in het donker, in tegenstelling tot een optische zoeker die zwart beeld geeft.

Een recente electronische zoeker is daarom, wat bij betreft, tegenwoordig een veel beter hulpmiddel dan een optische zoeker. Hij biedt meer zicht in het donker en geeft veel meer live informatie dan een optische zoeker. Een verwaarloosbaar nadeel is dat je accu iets sneller leeg gaat. En voor de puristen, dat je naar een digitale weergave van wat je lens ziet kijkt, in plaats van direct door je lens.

Lens en bajonetsluiting

De lens van een camera is samen met de sensor het belangrijkste. Bij compactcamera’s en bridge-camera’s zit de lens vast. Het is vaak een all-purpose lens die nergens écht in uitblinkt. Wel is deze vaak beter allround dan de kitlens die je bij een systeemcamera of DSLR startpakket (kit) krijgt.

Vaste lens

Voor camera’s met vaste lenzen doet de glaskwaliteit er vooral veel toe, en dit kun je bijna alleen uit reviews opmaken. Daarnaast natuurlijk het zoombereik en de maximale diafragma (iris) opening.

Bij een groot zoombereik is goede stabilisatie een must, zoek de prestaties echt op in reviews omdat dit zo verschilt per model. Met een maximale diafragma opening van f2.8 (of een lager getal) kun je mooie creatieve portretten met scherpte-diepte contrast maken. Hecht waarde aan deze specificaties, want ga je een camera kopen van dit type dan zit je aan die hardware vast. Je kunt geen lens verwisselen!

bajonetsluiting (VERWISSELBARE LENS)

Je kunt een systeemcamera of DSLR camera kopen zonder lens, en dan zelf een lens er bij kiezen. Wat er dan toe doet, is de bajonetsluiting (lens-aansluiting) die vaak merkgebonden is.

Fotografen kiezen voor systemen met verwisselbare lenzen, om het maximale er uit te halen. De ene lens is goed voor straatfotografie, de andere lens is beter voor portretten, een andere voor nacht, een andere voor wijde shots, etcetera.

Het merk camera dat je kiest bepaalt veelal wat daarvoor je toekomstige keuze in lenzen zal zijn. Natuurlijk kun je ook lenzen van derde partijen en allerlei adapters voor je camera kopen. Met adapters kun je soms lenzen die voor andere typen bajonetsluitingen bedoeld zijn, op je camera monteren.

Er bestaan ook zelfs lenzen met universele aansluitingen, die met één, soms twee adapters op de meeste camera’s passen. Kijk ook zeker naar welke adapters er zijn, omdat je wellicht een groter lensaanbod voor jezelf creëert met de aanschaf ervan.

Het nadeel van adapters is dat de goedkopere meestal ‘dom’ en niet elektronisch zijn. Je camera kan dan niets meer digitaal uitlezen en je zult zelf je diafragma-ring en je focusring met de hand moeten instellen.

Ik werk zelf echter altijd zo omdat ik dan meer artistieke controle heb, dus het kan ook een verwaarloosbaar nadeel zijn. De ‘slimme’ adapters kosten soms net zoveel als een lens, boven de honderd euro.

Schoentje (hotshoe) en Aansluitingen

Het schoentje is dat metalen vierkante ding bovenop de camera. Hierop kun je een flitser of lamp zetten, een trigger, een microfoon of een ‘koud’ accessoire. Koude accessoires maken geen elektronisch contact met het schoentje, maar kunnen dan ten minste stevig op de camera bevestigd worden.

Het schoentje zit vooral op DSLR camera’s en systeemcamera’s, en vooral niet op compactcamera’s en superzoom camera’s. Voor de professional die wil uitbreiden, eindigt het niet bij een camera kopen. Als je veel met externe accessoires wil gaan werken of in de studio met flitsers, dan moet je echt een camera met schoentje hebben. De voornaamste toepassing is het draadloos af laten gaan van je flitsers, door middel van een radiogestuurde trigger.

Je flitsers overal kunnen neerzetten biedt bovendien veel meer creatieve mogelijkheden en is voor mij zelfs onmisbaar. Natuurlijk kun je ook met ‘domme’ op zichzelf staande lichtbronnen werken, zoals lampen op statief en met accu. Echter, geven die hun instellingen niet aan je camera door en vice versa, en dus geen voorbeeldweergave vooraf.

Als je meteen een flitser bij je camera gaat aanschaffen, lees dan ook mijn blogpost over de juiste batterijen door. Verkopers geven namelijk niet altijd correcte informatie ;).

non-hotshoe accessoires voor je camera kopen

Als voor een of andere gekke toepassing geen specifieke aansluiting aanwezig is, dan is er altijd wel een hotshoe-accessoire of adaptertje dat dit mogelijk maakt. Maak je hier dus geen zorgen over. Maar vermijd camera’s waar nog een  ‘mini USB’ poort op zit, die zijn flink verouderd!

Wat wél een puntje van aandacht is, is de microfoon aansluiting. Sommige camera’s, inbegrepen de professionele modellen, hebben die gewoon niet. Je moet dan gebruik maken van de interne microfoon. Als je ook wil filmen met je camera, dan is zo’n externe microfoon aansluiting (3.5mm jack) wel belangrijk.

Zeer handige tip over microfoon aansluitingen: 

Een redelijk aantal gespecialiseerde microfoons hebben ‘fantoomvoeding’ nodig. Dit komt veel voor bij condensator microfoons en actief ruisonderdrukkende microfoons. Hiervoor moet de microfoonaansluiting dus fantoomvoeding (phantom power) kunnen geven.

De meeste fotografie camera’s met een aansluiting, ondersteunen dit niet, maar sommigen wel. Dit staat lang niet altijd op de camera zelf vermeld of is direct in elke handleiding terug te vinden, en verkopers weten hier meestal ook niks van uit hun hoofd. Ga je een camera kopen met het oog op video en goed geluid, dan moet je dit dus goed nazoeken in de digitaal beschikbare handleiding vooraf of via contact met de fabrikant, als het daar niet in staat.

Handmatige instelmogelijkheden en technische limieten

Vanzelfsprekend heb je meer instelmogelijkheden hoe professioneler het cameramodel is die je wil kopen. Bij de consumentencamera’s zijn de opties vaak beperkter en zitten ze ook nog eens weggestopt in menu’s. Hoe professioneler de camera, hoe meer dedicated fysieke knoppen er op zitten, om direct specifieke en geavanceerde functies te kunnen aanroepen.

De scheidingslijn ligt voornamelijk tussen de camera’s die een vaste en een verwisselbare lens hebben. Bij de camera’s met vaste lenzen zit alles dus in menu’s weggestopt en heb je bovendien minder instelmogelijkheden. Minder instelmogelijkheden betekent minder creatieve vrijheid.

Daarnaast schieten de camera’s met vaste lens voornamelijk in JPEG formaat en niet in RAW. Dat is een paar uitzonderingen daar gelaten, want ik zie een opkomst van RAW mogelijkheid op de consumententoestellen en smartphones.

Aan RAW formaat heeft alleen diegene wat die foto’s nabewerkt (vrijwel elke professionele fotograaf). Het RAW is een digitaal negatief bestand en bewaart veel meer kleurdata en details van een foto, dan een JPEG.

De kracht van RAW is vooral te merken bij onderbelichting. Een foto van pikzwart beeld op JPEG blijft zwart, zelfs als je deze helderder maakt. Een pikzwart beeld van een RAW bestand verhelderen kan soms weer leiden tot een herkenbaar beeld

Camera Kopen 101, simplified;

  • Wil je een simpele, handzame camera kopen voor af en toe, zoals voor op vakantie? Een camera waarbij je niet hoeft na te denken? Externe accessoires zijn voor jou niet nodig? Ga dan voor de compactcamera of point-en-shoot camera.
  • Wil je het maximale uit een all-in-one type camera halen, ga je er veel mee bezig zijn, mag hij wat bulkier zijn? Maar ben je niet van plan moeilijk te gaan doen met allerlei handmatige instellingen en externe accesoires? Ga dan voor de superzoom camera.
  • Wil je een camera die bijna alles heeft van een professionele, zoals de instellingen en verwisselbare lens, maar op een paar kleine punten inlevert om handzamer en lichter te zijn? Ga dan voor een systeemcamera, ookwel hybride of mirrorless camera.
  • Maakt gewicht je niks uit? Wil je alle geavanceerde instellingen en uitbreidingsmogelijkheden die een camera kan bieden? Met verwisselbare lens en externe accessoire aansluitingen? Ga dan voor een DSLR of spiegelreflex camera.

Een handige vergelijkingssite voor de exacte specificaties en alle prijzen is Tweakers pricewatch, een site die enorm veel filtermogelijkheden biedt om aan te passen naar jouw voorkeuren, en alle webwinkels in Nederland indexeert zodat je geen aanbod misloopt.

Protogy geeft ook workshops voor nieuwe camera bezitters (elk merk) met weinig ervaring, geheel op maat naar interesse. Wil je weten hoe dat er aan toe kan gaan? Lees dan mijn eerdere blog over een workshop die ik gaf aan iemand die ook Sony gebruikte.

Gefeliciteerd, je weet nu alles over een camera kopen!

Post Views: 1.800