Op facebook zag ik onlangs de vraag voorbij komen hoe je op straat een model aanspreekt voor een fotoshoot. De vraagsteller kreeg bijval van andere fotografen die daar ook wel benieuwd naar waren. Ik bedacht me, dat ik hier nooit echt actief bij stil heb gestaan maar er eigenlijk wel wat vanaf weet.

Zelf leg ik ook wel eens contact in het openbaar met complete vreemden, waar fotoshoots of nog lopende afspraken tot samenwerking uit voort zijn gekomen. De drempel kan hoog voor sommigen aanvoelen aangezien het een live sociale interactie is, met een volslagen vreemde, in een openbare setting waarin men het niet verwacht.

Mijn methode is gevoelsmatig en enigszins berekenend, en werkt voor mijzelf prima. Hier in 5 simpele stappen wat ik doe om een volslagen vreemde als voor een fotoshoot te vragen om model te staan! ‘Model staan’ en ‘model zijn’, zijn overigens twee verschillende begrippen. Voor de eenvoud duid ik de benaderde hier altijd met ‘model’ aan.

Stap 0: Niet gaan staren van tevoren

Als je eerst lang gaat staren, wordt de twijfel alleen maar groter. Je gaat aarzelen, je gaat allerlei overwegingen maken. Bovendien zien vrouwen alles (en mannen verwachten het totaal niet). Grote kans dat ze je al in de smiezen hebben zonder dat jij je daarvan bewust bent. Gefeliciteerd, de creep-meter staat nu al op 10 en je hebt nog niets gedaan. Waarschijnlijk denken ze dat je iets anders wil.

Denk je dit is een potentieel model: stap er binnen 5 seconden zelfverzekerd en kordaat op af! Gebruik wel je gezonde verstand: doe het niet op een afgelegen plek bij een dame die alleen is… en als je er te zakelijk uit ziet of items in je handen hebt kan het lijken alsof je iets wil verkopen. Ga ook niet op vaste straatverkoop plekken staan! En benader iemand vanaf waar ze je kunnen zien aankomen. Dus niet van achteren. Brr…

Stap 1: Vraag toestemming

Vraag eerst of je iets mag vragen. Klinkt dom en het is inderdaad een gesloten ja/nee vraag, maar geloof niet dat alles wat ze je bij sales of marketing leren overal toepasbaar is. Qua tone of voice en woordkeuze, doe gewoon alsof je iemand de weg wil gaan vragen.

Als het model tijd heeft en je niet hebt staan creepen is de kans het grootst dat je een JA krijgt. In het openbaar kom je natuurlijk ook veel mensen tegen die onderweg zijn, op tijd moeten zijn of gewoon druk zijn. Krijg je toch een ‘nee’, vat dit dan niet persoonlijk op. Sommige mensen zijn gewoon druk! Zeg beleefd fijne dag en move on.

Stap 2: Leg uit waarvoor je iemand benadert

Heb je een JA gekregen? Gefeliciteerd, de moeilijkste stap is achter de rug. Het is nu belangrijk om kort en bondig te blijven; houd in je hoofd dat het je eerste gesprek is met een volslagen vreemde, hun tijd kostbaar is, en jij jouw waarde nog moet bewijzen. Ga dus geen lange verhalen met veel details vertellen.

Leg kort en bondig uit waarom je op diegene bent afgestapt. Houdt het luchtig, dus wees niet overcomplimenteus. Wees casual of nonchalant alsof je terloops iets is opgevallen. Dit kan op basis van heel veel dingen, maar gebruik louter woorden met positieve lading.

• Fout voorbeeld: “Ik vind je er apart uitzien”. Ehh, juist. Nu denkt ze dat je haar een weirdo vindt.
• Fout voorbeeld 2: “Je ziet er fotogeniek uit” werkt in de meeste gevallen niet, aangezien de kans vrij groot is dat iemand die je willekeurig aanspreekt geen model is. Daarbij komt nog dat veel mensen zichzelf niet fotogeniek vinden, en dan iets zeggen als: “nou ik hou totaal niet van foto’s” o.i.d.
• Beter voorbeeld: “Ïk zag je in dit coole jack en dat deed me denken aan … (vervolg met een zin uit je eigen ervaring, fotografie gerelateerd zodat context duidelijk wordt)”.
• Ander goed voorbeeld: “Je viel me op doordat… (zeg iets positiefs wat je opviel en koppel het aan iets met fotografie)”.

Iemand op zijn/haar stijl complimenteren vind ik overigens luchtiger en makkelijker dan op iemands uiterlijk, aangezien iemands ‘uiterlijk’ niet ‘eerlijk’ hoeft te zijn en alleen die persoon dat kan weten. Bijvoorbeeld wanneer iemand postuur-corrigerende kleding of ondergoed aanheeft en jij complimenteert op diens postuur. Maar vind je eigen draai erin!

En nu komt het belangrijkste: Let op de totale lichaamstaal en gezichtsuitdrukking, ofwel de non-verbale communicatie van de persoon, nadat je je reden van benadering hebt verteld. Staat de persoon van je af gedraaid of naar je toe? Ziet diegene er uit alsof ie zo snel mogelijk uit de voeten wil, of juist kalm? Staat diens gezicht op standje enorm ongemakkelijk, of krijg je een zakelijke, nieuwsgierige of zelfs vriendelijke uitdrukking?

Is bovenstaand nog positief, dat wil zeggen op zijn minst zakelijk of neutraal en luisterend? Dan kun je over de brug komen met je introductie. Het kan ook zijn dat de persoon je  een verbale positieve reactie op het compliment geeft waarna je sowieso door kunt met je introductie. Indien verbaal; let nog steeds op de non-verbale communicatie. Zegt iemand kortaf en ietwat ongemakkelijk bedankt, wees dan wat terughoudender in je hervatting. Het ijs is dan nog niet helemaal gebroken.

Zie je toch in deze stap al dat iemand echt niet in the mood is, totaal ongemakkelijk, of echt niet geïnteresseerd, dan kun je het bij het compliment laten en op een joviale manier iets zeggen als “dat wou ik alleen even kwijt” en fijne dag wensen. Ik heb dit zelf echter nog niet meegemaakt en zie het afhaken ook niet gebeuren op dit moment.

Stap 3: Introduceer jezelf

Je bent nu zover gekomen. De benaderde is in ieder geval niet weggelopen, het gesprek niet afgekapt, en je hebt een luisterend oor. Besef je dat stap 0 t/m stap 2 slechts 10 seconden hebben geduurd in totaal. Het is nu tijd voor je introductie! Vertel wie je bent, dat je fotograaf bent (wat een verrassing) en waarom jij diegene graag voor je lens zou willen hebben.

De persoon weet nu de exacte reden waarvoor hij of zij benaderd is. Laat de persoon eerst zelf reageren als jebij diegene  twijfel bemerkt. Bedenk dat ook wanneer het gesprek tot nu toe positief verlopen is, dat je nog steeds een afhaker kunt krijgen. Het is nu eenmaal niet iedereens ding, en sommige mensen hebben hier al eens over nagedacht!

Als je al mijn stappen tot nu toe hebt gevolgd, dan is de kans groot dat je de mensen die er wél voor open zouden staan maar het nog nooit hebben gedaan, ook daadwerkelijk zover krijgt! Voel je al aan dat iemand erg geïnteresseerd is, en dat doe je door iemand in totaal in je op te nemen qua houding, dan kun je ook meteen naar Stap 4 met de hamvraag gaan.

Stap 4: Stel je vraag

Als vervolgvraag kun je stellen “wat zou je er van vinden als… (kom met idee of thema over de brug)”. Als een thema niet zo gauw in je op kwam (bij mij wel, ik zie iemand en krijg inspiratie voor een specifieke fotoshoot), hou het dan generiek bijvoorbeeld “een fashionshoot” of “een artistieke fotoshoot”.

Je kunt soms ook voor of na deze vraag vragen naar iemands ervaring. Het zou zomaar kunnen dat je iemand hebt getroffen die toevallig wél al modelervaring heeft! De kans is echter groot dat diegene daar zelf al mee over de brug komt wanneer duidelijk is dat je fotograaf bent. Als je die vraag toch nog stelt, doe het dan zo:

• Fout voorbeeld: “Heb je al ervaring met model staan / voor fotografen poseren?” De kans is groot dat je een ‘Nee’ krijgt. Einde gesprek.
• Goed voorbeeld: “Wat is jouw ervaring met model staan?” nu kan iemand reageren over diens mate van ervaring, maar ook reageren met hoe diegene er tegenover staat ook al heeft diegene nog geen ervaring! In ieder geval is “geen ervaring” niet per se een dooddoener voor het gesprek, en een “Nee” vaak wel.

Heeft iemand al ervaring, of is diegene onervaren maar wel geïnteresseerd, dan is het een eitje. Gewoon vragen naar diens portfolio of die van jezelf geven, en de details open laten om te bespreken per mail op een later moment.

Twijfelt diegene, dan kan het zijn dat diegene het echt nog niet weet of geen nee durft te zeggen (dit kan ik moeilijk van tevoren aangeven, je zult zelf moeten inschatten) geef dan bijvoorbeeld je kaartje, contactgegevens of link naar je portfolio, en zeg dat je openstaat voor een fotoshoot. Laat die persoon op zijn of haar initiatief je portfolio verkennen en contact opnemen. Ja, ook uit dit scenario heb ik een  ‘JA’ gekregen uiteindelijk. Verwacht echter niet antwoord binnen één dag.

Stap 5: Positieve afsluiting

Altijd vriendelijk bedanken voor iemands tijd! En wanneer toepasbaar (bij een twijfelde persoon niet altijd, anders kan het overdreven of gemaakt overkomen), zeggen dat het leuk was om kennis te hebben gemaakt.

En hier totaal willekeurig afhankelijk van iemands getoonde interesse, je kunt bij het overhandigen van je kaartje, contactgegevens o.i.d. dingen zeggen als: “ik ben benieuwd of het wat voor je is”, “ik ben benieuwd naar onze samenwerking”, “ik hoor graag van je wat je er van vind”, “ik zie graag je ideeën tegemoet”, “ik ben benieuwd naar je reactie”, “ik ben benieuwd of we/onze portfolio’s matchen”.

Recap

Dus nog even kort:

1. Niet staren
2. Toestemming vragen
3. Reden vertellen
4. Introduceren
5. Vraag stellen
6. Positief afsluiten

En houd in je hoofd: krijg je ergens al een overduidelijk nee-signaal (dat de persoon wegkijkt om zich heen etc., geen oogcontact, zijn of haar lichaam van je af gedraaid heeft en niet naar je toe etc. etc. kortom alsof degene snel weg wil), kap het gesprek dan af op een joviale manier. Je bent geen verklaring verschuldigd, gewoon een excuus verzinnen om het gesprek af te sluiten en je verlies nemen. En stop in dat excuus niet dat je ziet dat iemand er geen zin in heeft.

• Slecht voorbeeld: “… Ik zie dat u niet geïnteresseerd bent” / “… Ik zie dat u nogal nerveus bent”.
• Goed voorbeeld: “…Maar ik zie dat u door wilt, ik wens u nog een prettige dag!” / “Dat was het eigenlijk, fijne dag!”

De dame of heer is klaarblijkelijk niet geïnteresseerd en dat kan soms aan jouw non-verbale communicatie liggen, maar net zo goed aan het feit of iemand dit al eerder eens heeft besloten. Diegene kan een erg gesloten of nerveuze persoon zijn, of diegene is zelf gewoon niet  bij uitstek geschikt is om model te staan.

Belangrijk als laatste: houd niet blind vast aan de voorbeeldzinnen die ik heb opgeschreven. Nog belangrijker is je lichaamstaal en de manier waarop je iets zegt (intonatie). Als je het niet gewend bent te doen, is het lastig op alles tegelijk te letten. Misschien werkt een bepaalde zin wel voor iemand die het zelfverzekerd en luchtig kan overbrengen, en niet voor iemand die heel onzelfverzekerd overkomt maar exact diezelfde zin zegt.

Komt het bij jou nu niet zo van nature; Oefen desnoods in de spiegel of op een bekende, zodat je in ieder geval die zinnen al eens uit je strot hebt gekregen en de kans kleiner wordt dat je je verspreekt of gaat hakkelen.

Hopelijk heb je hier wat aan! Delen is lief! En mocht dit een leuke samenwerking hebben opgeleverd, dan hoor ik dat graag!