Mooi Zijn vs. Model Zijn en het ‘Instagram Model’

Deze titel moet je met wat nuance lezen, want niemand is per definitie lelijk. Wat mooi wordt gevonden kan per decennium drastisch veranderen. Je hebt vele soorten modellen, van het nieuwere fenomeen ‘instagram model’, wat vergelijkenissen vertoont met het eerdere begrip ‘internet models’, tot professionele ‘haute couture modellen’ in de fashion wereld.

Zo zijn volle lippen en grote rondingen de afgelopen tien jaar razend populair, o.a. dankzij celebrities als Rihanna, Kate Upton, Kim Kardashian, Jennifer en Iskra Lawrence en Nicki Minaj. Ik doel met mijn blogtitel echter op iets anders, namelijk de misconceptie dat je automatisch een model bent als je veel aandacht voor je fysieke verschijning krijgt. Dat model zijn, alleen maar ‘mooi zijn’ is.

De Aannames en Mijn Ervaring

In deze blogpost wil ik aandacht besteden aan wat er eigenlijk van een professioneel fotomodel verwacht wordt bij een fotoshoot. Als ik op kanalen zoals dumpert, reddit en 4chan kijk of gewoon in comments op facebook en bij instagram zie ik vaak genoeg verkeerde veronderstellingen voorbij komen. Van zowel mannen als vrouwen!

Enerzijds heb je heren die denken dat al die dames het maar makkelijk hebben, en werkelijk alleen maar mooi hoeven te zijn. Anderzijds heb je het ‘instagram model’ dat er leuk uitziet op wat sexy selfies, vervolgens overbeladen wordt met complimenten, en zich helemaal professioneel model waant daardoor. Met alle gevolgen van dien.

Deze post berust vooral op hoe ik het zelf ervaar. Ik heb gewerkt met absolute beginners, gevorderden en één op één met enkele ervaren professionals. De verreweg meest bekende daarvan is Sister Sinister. Ook heb ik Olga Margreta, Zimra Geurts, Kim Vermeer en langer geleden Theresa Manchester en Milla Vie gefotografeerd. Die laatste twee waren via events van fotograaf Richard Hoogendijk van Feel Good Fotostudio.

Verder heb ik geen directe ervaring met modellenbureaus, maar diverse modellen waarmee ik gewerkt heb wel en daar hoor je dan wel eens wat over. Mijn kijk baseer ik dus voornamelijk op het zelf hebben gedaan van opgeteld rond de 100 fotoshoots en reportages over ruim 2 jaar.

Afspraken

Van een professioneel model verwacht ik dat zij bekend is met diverse standaard afspraken. Ze werkt altijd met een contract en kent ook de terminologie, of heeft een kundig iemand om dit voor haar te interpreteren. Zo is zij bekend met de diverse (juridische) poseercategorieën, de publicatiemogelijkheden, rechten en soorten van vergoeding.

Ik heb meegemaakt dat mensen contracten lezen en ondertekenen, en slechts doen alsof ze alles begrijpen. Ik bied altijd actief aan om uit te leggen wat iets betekent mocht men het niet snappen. Ook vraag ik het als ik mijn bedenkingen heb na tekenen nog eens; “weet je het zeker.”

Je hebt er types tussen zitten die dat dan stomweg niet aangeven en achteraf er pas veel te laat mee komen. Of de regels van het contract met betrekking tot gebruik van de foto’s overschrijden, en dan verbaasd reageren als je ze er op wijst. Dit is niet de houding die bij een professioneel model hoort. Je hoort het te snappen, en zo niet dan ben je in staat de juiste kritische vragen te stellen.

Dan zijn er nog dames die op voorhand weigeren essentiële gegevens voor op het contract te geven van tevoren, hun nummer niet willen geven voor op de dag zelf of bijvoorbeeld geen zichtbare portfolio hebben. In een klein aantal beperkte situaties is hier een acceptabel excuus voor, maar niet als de fotograaf geen slechte reputatie heeft, zich professioneel gedraagt en van zijn kant wél volledige openheid van zaken geeft. Dit zijn, op wat hoge uitzonderingen na, gewoon geen modellen.

Het voorgenoemde kan ook omgekeerd betrekking hebben op de verwachtingen richting professionele fotografen.

Workflow

Een professioneel model heeft ervaring op gedaan met een heleboel verschillende fotografen. Fotografen kunnen zeer uiteenlopende workflows hebben. Daarnaast heb je signatuur en besteedt de een veel meer tijd aan een onderdeel dan de ander.

Je hebt technische fotografen die sterk uitblinken in kennis van hun apparatuur, waartoe ik mezelf reken. Je hebt ook fotografen die zich meer op framing en compositie focussen, en minimaal op de techniek. Ook heb je fotografen die meer uitblinken in storytelling, regie, light-shaping, post-processing, bewerking en noem maar op.

Al die fotografen met verschillende workflows vereisen veel flexibiliteit van het model. De een communiceert veel met het model en de ander minimaal. Fotograaf A schiet misschien achter elkaar door, terwijl fotograaf B één plaat per minuut schiet met enorm veel oog voor detail.

Als model moet je dus snel kunnen schakelen en weten wat in elke situatie van je verwacht wordt. Samenwerking moet van twee kanten komen en je moet het aanvoelen. De ene fotograaf heeft misschien een bepaald idee in zijn hoofd en regisseert de boel, terwijl de andere meer over laat aan willekeur en spontaniteit. Als er een perfecte synergie is vul je elkaar aan!

Poseren

Een zeer merkbaar verschil tussen modellen van verschillende ervaringsniveaus is het pose-repertoire. Bij relatief veel absolute beginners moet ik vaak van alles tot in detail zeggen of zelf voordoen. Soms heb je een meer getalenteerd of zelfverzekerd iemand, die alles wat sneller op pakt. De prachtige dame van de vliegtuig-pinup fotoshoot is hier een uitstekend voorbeeld van.

Poseren is echt een kunst; je kunt jezelf namelijk niet zien tijdens een fotoshoot. Misschien oefen je thuis voor de spiegel, maar de fotograaf kan ook poses vragen die je nog nooit gedaan hebt. Dan weet je niet hoe je er op dat moment door de lens uit ziet.

poseren is multitasken

Bij poses moet je op een hoop dingen letten; rimpels of plooien in de huid, hoe lang je nek is, in welke hoek je gezicht staat, waar de studiolichten schijnen, hoe je benen staan, plaatsing van je handen, of je kleding goed zit, of je gelaatsuitdrukking klopt, waar je ogen kijken, of alles wat belangrijk is goed zichtbaar is. Waarschijnlijk nog meer, en ten slotte moet alles er natuurlijk en ontspannen uit zien en niet krampachtig.

Een gedeelte is ook voor de fotograaf of stylist om op te letten, en dan bedoel ik met name je kleding van achteren en je haar. Dat je het meeste ook zelf kan wordt wel van je verwacht. Het kost zeker oefening om elke pose in één keer feilloos neer te zetten, en dat is dus niet hetzelfde als even een mooie selfie vanuit je beste hoek maken.

Een professioneel model zoals Sister Sinister of Olga Margreta hoef ik amper instructie te geven wat voor pose ik wil. Ze heeft het bijna meteen door en zet hem feilloos neer. Een absolute beginner kan soms iets te letterlijk interpreteren wat ik vraag, en dan krijg ik exact dát en niet meer dan wat ik heb aangegeven.

Expressie

Ten slotte de expressie, die is ook heel belangrijk. Dit heeft denk ik ook een stukje met persoonlijkheid en zelfverzekerdheid naast de ervaring te maken. Dames die hun eerste boudoir fotoshoot bij mij hebben gedaan zijn op sommige foto’s nog duidelijk aan het wennen. Het is natuurlijk ook spannend!

Ook hebben veel beginnende modellen slechts één of weinig verschillende gezichten, en als je een bepaalde emotie of uitdrukking van ze vraagt, is dit ongeveer het scenario:

Bij verschillende thema’s en poseercategorieën horen ook andere soorten expressies. Het helpt als model of artiest als je goed in contact staat met je eigen emoties, en die kunt nabootsen of laten zien tijdens de fotoshoot.

kanttekening expressie

Niet iedereen is buiten het model zijn een extravert of spontaan persoon, maar met ervaring komt wijsheid en kan ook iemand door training het expressie-repertoire uitbreiden. Expressie ligt vooral in het gezicht, maar let er ook op dat je lichaamshouding misschien nog meer zegt. Kleine wijzigingen aan dezelfde pose kunnen dus al heel iets anders neerzetten.

Daarnaast is het ook een stukje kennis en vaardigheid om te weten welke expressies bij bepaalde genres horen. Zo ga je bij een fashion shoot normaliter niet overmatig zwoel kijken, en bij een glamour of boudoir shoot misschien weer wel. Een brede en natuurlijke (glim)lach past misschien beter in een lifestyle of boudoir shoot, maar weer minder in een glamour shoot of in een fashion shoot.

Definitie Professioneel Model

Ten slotte wil ik het nog even hebben over de exacte definitie van ‘professioneel model’. Heel simpel gezegd is er niet een goede eenduidige definitie, aangezien het voor iedereen anders ligt. Ik leg hieronder diverse definities uit en waarom die niet altijd toepasbaar zijn.

‘Model staan’ en ‘model zijn’ zijn overigens twee andere begrippen. Iemand die model is, staat natuurlijk model voor opdrachten. Maar iemand die model staat, hoeft niet per se een model van beroep te zijn. Inhoudelijk kan het ook je onervaren zus, je slapende opa of die malle vriend van je zijn die een pose aanneemt voor jouw camera.

Definitie 1

Misschien denk je makkelijk onderscheid te kunnen maken door te stellen dat wie rond komt van modellenwerk, een professioneel model is. Maar er zijn ook dames die hun boekingen krijgen door vanaf het begin zo naakt mogelijk en tegen betaling te poseren, voor werkelijk iedereen die betaalt. Het soort fotografen dat hierop reageert is vaak niet het soort, dat goede foto’s maken op de eerste plaats zet.

Definitie 2

Misschien denk je dat je dan kunt stellen, dat iemand die titels heeft gewonnen, is ingeschreven is bij de KvK, of bij een bureau is aangesloten, een professional is. Een KvK inschrijving is gratis en bureaus en miss-verkiezingen schieten als paddestoelen uit de grond. Er lijkt weinig regulering en niet elke verkiezing of agency is in de praktijk even representatief. Er zijn ook zeer veel neppers in omloop, lees hiervoor mijn eerdere blog hierover. Een goed track record bij representatieve organisaties is dus erg van belang.

Definitie 3

Kun je dan stellen dat iemand met een X aantal jaren ervaring op den duur een professional is? Ook dat hoeft weinig te zeggen. Ik zie op internet modellen die claimen al 5 of 10 jaar of ‘al vanaf kinds af aan’ bezig te zijn met poseerwerk. Maar  de vooruitgang lijkt soms stil te staan en alle foto’s zien er net zo uit als toen diegene begon. Of diegene heeft in 10 jaar tijd slechts 5 fotoshoots er op zitten bijvoorbeeld.

Definitie 4

Hetzelfde geldt voor het aantal fotoshoots. Iemand kan natuurlijk tientallen fotoshoots hebben gedaan en alleen maar met beginnende, onervaren fotografen hebben gewerkt, en zichzelf daardoor maar gering hebben ontwikkeld. Er lijkt een correlatie te zitten tussen dit soort modellen en degenen die naakt voor iedereen poseren tegen betaling. Toch lijkt aantal fotoshoots me een betere maatstaaf voor iemands ervaring dan het aantal jaren dat iemand bezig is.

What About the Instagram Model?

Is dan iemand die razend populair is, veel volgers en bereik heeft, en enorm veel positieve geluiden ontvangt en ook makkelijk aan opdrachten kan komen dan een professioneel model? Het antwoord is wat moeilijk, omdat ik hierbij uit ga van het relatief jonge begrip ‘instagram model’. Dames die niet eerst al een modellencarrière hadden, maar groot zijn geworden middels het platform instagram. En het antwoord is deels ja maar vooral nee in de traditionele opvatting van wat een model is.

Menig populair instagram model neemt slechts een bepaald soort foto’s, of krijgt alleen maar likes omdat ze er sexy uit ziet, zich zwoel en benaderbaar opstelt, en vooral foto’s van haar kont, tieten en duckface plaatst gecombineerd met uitdagende poses. Door hun massale bereik is het instagram model voor bedrijven commercieel interessant. Dat sterkt hun CV zeker aan, maar wel op slechts één manier.

Of zij professionele modellen zijn is zeker verdedigbaar, omdat er daadwerkelijk een carrière in kan zitten. Dit lijkt vooral te bestaan uit de gesponsorde promotie van beauty, ‘health’ en lifestyle artikelen, en het inspelen op uit seksuele lusten voortvloeiende aandacht van mannelijk publiek. En vrouwen lijken de insta-models te volgen als voorbeeld. Mogelijk zit de sleutel in het woord ‘promotie’. Wellicht is het ‘instagram model’ niet zozeer model, maar eerder social media marketing-tijger en uitstekende ‘self-promoter’.

Jouw Mening

Misschien ben je zelf wel een instagram model, of heb je vanuit een ander vakgebied een heel andere kijk hier op. Vind JIJ dat een instagram model ook een professioneel model is? Waarom wel/niet?

Laat jouw mening achter in de reacties hieronder, en vanaf 10 unieke reacties ga ik de uitdaging aan om met een instagram model te shooten en mag de meest originele reaguurder hier bij zijn als assistent.

Is een pornoster ook een professioneel model? Die vraag beantwoord ik in mijn volgende blog, dus blijf terug checken!